Zoals je misschien wel weet, baseer ik mij niet op één opvoedingsfilosofie, maar combineer ik er verschillende. Ik zie het een beetje als een buffet waarvan ik kan kiezen wat ik wil op basis van mijn voorkeuren. Daarom praat ik graag over bewust ouderschap. Ik weet dat de letterlijke vertaling van aware parenting (van Aletha Solter) bewust ouderschap is, maar om het ingewikkeld te maken, betekent het voor mij toch ook nog iets anders.
Het bewuste zit ‘m voor mij namelijk in het jezelf openstellen voor verschillende visies en filosofieën en op basis daarvan keuzes maken. Of je er dan voor kiest om je kind te straffen of belonen of niet, dat vind ik dan minder van belang. Of je er dan voor kiest om samen te slapen met je kind of niet, dat vind ik dan minder van belang. Als je de keuze die je maakt, heel bewust maakt en vanuit je gevoel, vind ik het allemaal prima. Want nu zijn de keuzes die ouders maken vaak geen keuzes, maar het volgen van een pad dat al bewandeld werd. Zonder andere mogelijkheden en opties te kennen of te onderzoeken.
Dat gezegd zijnde, vind ik de tien leidende principes van aware parenting wel handig om een richtlijn te hebben om bepaalde keuzes kritisch te bekijken. Ik overloop ze graag met je. Eerder deed ik dat trouwens ook al eens voor andere opvoeders dan ouders zoals bv. leerkrachten of onthaalouders.
10 leidende principes
- Nood aan fysiek contact, zonder angst om te verwennen: Kinderen hebben nood aan fysiek contact en die nood kan zich voordoen op elk moment van de dag en nacht. Dat betekent dus dat kinderen graag geknuffeld worden, gedragen worden, samen slapen … Je kan kinderen niet verwennen door hen fysieke nabijheid te geven.
- Volledig bereik aan emoties accepteren: In onze Westerse opvoeding is het min of meer normaal om alle blije en positieve gevoelens te omarmen en alle verdrietige, boze en andere negatieve gevoelens zo snel mogelijk weg te werken. Maar ook die gevoelens zijn er met een reden en om iets van te leren. Als ouder kan je die gevoelens bij je kind dus omarmen en hen leren ermee om te gaan.
- Vertrouwen op hun eigen manier van leren: Hier komt voor mij persoonlijk het stukje Montessori naar voren: volg het kind. Kinderen leren op het moment dat dit voor hen past. Niet ieder kind kan kruipen op dezelfde leeftijd. Niet ieder kind kan stappen op dezelfde leeftijd. Diezelfde filosofie kan je doortrekken naar zowat alle leerprocessen. Vertrouw je kind zijn ontwikkeling en laat het zijn eigen tempo volgen.
- Geen oordeel vellen over prestaties: Niet positief en niet negatief. Jouw oordeel doet erop zich niet toen. Wat het kind ervan vindt, is veel belangrijker. Ik schreef eerder een artikel over het opbergen van de loftrompet.
- Beschermen voor gevaar, maar niet alles oplossen: Ook hier vormt Montessori voor mij een mooie leidraad: help me het zelf te doen.
- Zo stimuleer je dat je kind een autonome probleemoplosser wordt. Iemand die niet afhankelijk is van een ander om het te komen oplossen. Wat overigens niet hetzelfde betekent als geen hulp willen of kunnen vragen.
- Grenzen geven zonder straffen of belonen: Verbind je met je kind en kijk wat er achter het gedrag zit. Wat heeft je kind nodig? Niet straffen of belonen betekent niet dat er geen grenzen zijn. In ons geval zijn de belangrijkste: respecteer jezelf, respecteer de anderen en respecteer het materiaal en de omgeving. Daarbinnen kan er veel. Ik heb het misschien al vaker gezegd, maar om de één of andere reden kom ik altijd op dit onderwerp uit wanneer ik mijn jaarlijks bezoekje breng aan de tandarts. Hij zegt dan elk jaar opnieuw: “Dit is het kader waarbinnen het gaat gebeuren (tekent een kader in de lucht). Daarbinnen ga je je gang.”
- Dagelijks je volle aandacht geven: Dit kan je doen door dagelijks (of een paar keer per week) een moment te voorzien waarin je één op één met je kindje speelt. Je geeft je kind de volledige aandacht en volgt het in zijn spel.
- Zorgen voor jezelf: je kan niks geven als je eigen batterijen plat zijn. Wees eerlijk over je gevoelens en wat je nodig hebt. Ken je eigen grenzen en maak deze duidelijk, ook naar je kinderen toe. Het zal hen leren dat dat oké is.
- Wees lief voor je innerlijk kind: we dragen allemaal dingen mee uit onze eigen kindertijd. De meesten onder ons zijn groot gebracht met een Westerse opvoeding. Het gedrag van ons kind waardoor we getriggerd worden, is vaak een boodschap van ons innerlijk kind. Wees je hier bewust van. Leer hier ook uit. Bewuste ouders zijn geen perfecte ouders. Gebruik je mindere momenten om te groeien. Hou daarbij ook in je achterhoofd dat een perfecte ouder niks is voor een kind omdat het er niet veel van kan leren behalve streven naar perfectie.
Hoe start ik ermee?
Voel.
Voel wat wringt en wat goed voelt. Voordat ik ontdekte dat er andere manieren waren, heb ik ons Juliet in haar bed laten wenen. Ik stond dan in de gang te tellen tot er 2 of 4 of … minuten om waren. Dat voelde echt niet goed, maar ik deed het omdat ik dacht dat het moest, dat het de enige manier was. Als je merkt dat je iets aan het doen bent waar jij je niet goed bij voelt, stop dan. Voel wat je voelt. Neem afstand en kijk eens wat er wel goed zou voelen. Als je daar behoefte aan hebt, kan je er informatie over opzoeken of er met anderen over praten.
Voel ook wat er leeft op het moment dat je getriggerd wordt. Hou jezelf tegen om een reactie te geven waar je later misschien spijt van krijgt. Voel wat er aan de hand is in je lijf en in je hoofd. Zonder oordeel, zonder schaamte of schuld, enkel het gevoel. Kijk wat je nodig hebt. Pas daarna, als je opnieuw kalm bent, reageer je.
Bewust ouderschap is niet het gemakkelijkste pad om te kiezen, maar je groeit te samen met je kind tot de beste versie van jezelf, vind ik. Het verandert niet alleen je kijk op opvoeden en op kinderen, maar op de hele samenleving en wereld.
Op mijn blog vind je heel wat artikels over bewust ouderschap voor verschillende leeftijden (van baby tot kleuter, maar sommige zaken zijn ook na de kleuterleeftijd nog van toepassing). Als je heel graag persoonlijke ondersteuning wilt dan kan je hier een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek aanvragen. Ik neem je graag bij de hand om van het klassieke pad af te dwalen en jouw eigen pad te zoeken.
Meer leren over bewust ouderschap?
Schrijf je hieronder in en ontvang 10 tips om in verbinding te blijven met jezelf en je kind.