Maar eigenlijk gaat het daar ook wel over.
Ik leerde de term deschoolen kennen toen ik meer begon te lezen over huisonderwijs. Vaak wordt er gezegd dat je eerst een tijdje moet deschoolen. Daarmee wordt dan bedoeld dat je een tijdje ruimte geeft aan je kind, en aan jezelf, om te zijn. Om het gewoon z’n zin te laten doen. Om het z’n eigen interesses te laten ontdekken. Om de zin in leren terug te laten komen. Er wordt zelfs een richtlijn meegeven: een maand voor elk jaar dat je kind op school heeft gezeten.
Als je op die manier naar deschoolen kijkt, komt het er dus eigenlijk op neer dat je moet afkicken van school en de schoolse manier van leren. Maar ik ontdekte ondertussen dat het veel verder gaat dan dat.
We leren op school niet alleen maar de maaltafels, spelling van woorden met open en gesloten lettergrepen en welke provincies België heeft. Dat zijn de dingen die we bewust leren. De kennis die ons dag in dag uit verteld wordt en waarvan gezegd wordt dat het algemene kennis is die geleerd moet worden. Maar daarnaast leren we nog heel veel andere dingen. Onbewuste zaken die kinderen moeten voorbereiden op een leven in de maatschappij. Ik geef een paar voorbeelden die er voor mij zo direct uitspringen:
- op tijd komen
- ergens toelating voor krijgen of vragen
- slim willen zijn of overkomen
- geen risico’s willen nemen, op veilig spelen
Er zijn veel overtuigingen die we nu als volwassene hebben, die we ons eigen gemaakt hebben, maar die hun oorsprong vinden in school. En ik zeg nu dat ze hun oorsprong vinden in school, maar eigenlijk klopt dat niet. Ze vinden hun oorsprong in de maatschappij en school is enerzijds een representatie van de maatschappij en anderzijds een manier om die ideeën al van jongs af aan aan te leren.
In de essentie gaat het dus niet over afkicken van school, maar afkicken van maatschappelijke overtuigingen. En ook daar moet ik weer nuanceren want niet elke overtuiging, niet elke schoolse gewoonte is per definitie slecht of moet per definitie verworpen worden. Er zijn gewoontes en overtuigingen die ons misschien dienen of ooit gediend hebben. Die kan je perfect behouden. Maar tegelijk zullen er ook zijn die je in de weg staan. Die je een gevoel geven van “Is dit het nu?” Die je een gevoel van onmacht geven. Van frustratie of “gevangen” zitten.
Deschoolen gaat niet over loskomen van school, maar over loskomen van patronen van controle om zo terug dichter bij jezelf en bij je eigen natuur te komen.
Ik geef op donderdag 15/2/2024 om 20u een workshop over deschoolen. Daarin ga ik verder in op dit thema door informatie te geven die mij tot bepaalde inzichten brachten, maar ook door ruimte te bieden aan journalen om voor jezelf inzichten te creëren, los van de mijne. Deze workshop is niet enkel gericht op huisonderwijzers omdat het dus verder gaat dan wat de term doet vermoeden. Mocht je een ja voelen, dan vind je hier alle informatie en de mogelijkheid tot inschrijven terug.